MVO, maatschappelijk verantwoord ondernemen, we lezen en horen het overal. Natuurlijk is ondernemen met respect voor milieu en maatschappij steeds vanzelfsprekender, zeker ook bij ons in de houtverwerkende industrie. Maar waarom MVO nu ook al weer precies?
Waarschijnlijk denk ook jij bij maatschappelijk verantwoord ondernemen vrij snel aan de juiste balans tussen:
- People; de mensen binnen en buiten het bedrijf
- Planet; de gevolgen voor het (leef)milieu;
- Profit; de realisatie en economische effecten van goederen en diensten.
Maar wat betekent dat nou concreet voor de houtverwerkende industrie?
People, de duurzame inzetbaarheid van mensen
Volgens mij begint het met People, want zonder mensen kan een bedrijf simpelweg niet bestaan. Blijvende inzetbaarheid van mensen is dus belangrijk. Wordt het dan niet eens tijd dat we Duurzame Inzetbaarheid centraal op de agenda zetten en doorvoeren in de bedrijfsvoering en een volgende CAO Houtverwerkende Industrie? Het zorgt namelijk voor een goede balans tussen werkvermogen, vitaliteit (gezondheid) en employability (inzetbaarheid). Werkgever en werknemer dragen hierin samen verantwoordelijkheid.
Wat is dan een goede balans? Neem een oudere werknemer, die zal zich logischerwijs fysiek minder langdurig kunnen inzetten dan een jongere werknemer. Maar als het goed is, heeft deze oudere werknemer zich regelmatig (kunnen) laten (bij)scholen, zodat hij of zij zich aanvullend kan inzetten binnen het bedrijf. Het ‘minnetje’ voor afnemend werkvermogen wordt zo ruimschoots gecompenseerd door het ‘plusje’ in inzetbaarheid. Een gezonde levensstijl staat hierin centraal.
Stilstand betekent achteruitgang
Vooral employability komt steeds meer onder de aandacht. Door de steeds kortere ‘halfwaardetijd’ van kennis, worden we op steeds jongere leeftijd minder goed in ons vak. Een leven lang leren is dus de realiteit vandaag de dag.
Wist je bijvoorbeeld dat de ‘halfwaardetijd’ van de kennis van een ingenieur tien jaar geleden tien jaar was en nu nog maar vijf? Voor een ingenieur die afstudeerde in 2005 betekent dit dus, dat van de opgedane kennis tijdens zijn of haar diploma-uitreiking, in 2015 nog 50% relevant was. Een ingenieur die dit jaar afstudeert, moet in 2020 de helft van zijn of haar opgedane kennis als achterhaald beschouwen. Helaas is in 2025 nog slechts 25% van wat hij of zij op de universiteit leerde, van belang voor zijn of haar werk.
Ik moet dan denken aan de houtkapper die in z’n 1e maand 100 bomen kapt, in z’n 2e maand maar 50 en in de 3e maand maar 8, hoe hard hij ook werkt… Hij vraagt zijn baas: “Waarom kap ik steeds minder bomen, terwijl ik steeds harder werkt?” Z’n baas vraagt hem dan; “Wanneer heb je voor het laatst je bijl geslepen?”
Je moet dus steeds je bijl van kennis en competenties bij blijven schaven. In de huidige wereld betekent stilstand achteruitgang. Het blijven opdoen van kennis behoort tot de taken van werknemers van vandaag en morgen.
Planet, duurzaam geproduceerde producten
Als je het over Planet hebt, dan heb je het vooral over energieverbruik, CO2 uitstoot, de circulaire economie en biobased materialen. Gebruik van hout uit duurzaam beheerde bossen is hierin vanzelfsprekend. Maar dat betekent nog niet dat altijd gevraagd wordt naar duurzaam geproduceerde producten. “Circulair inkopen betekent dan ook ‘ andere vragen stellen’. Aan je leveranciers, maar ook binnen je eigen bedrijf. Doorvragen naar de achterliggende behoefte. Als het gaat over duurzaam inkopen, valt er nog een wereld te winnen.
Profit, de focus op meegaan in de verandering
Bij Profit gaat het niet alleen om de financiële positie en economische effecten, maar juist ook om innovatie. Je cash cows (de producten met de hoogste omloopsnelheid) van morgen, zijn vaak niet dezelfde als die van vandaag. De vraag, behoefte en achterliggende behoefte is altijd al aan verandering onderhevig geweest, maar dit gaat – mede door demografische oorzaken – steeds sneller. Producten, bezettingsgraad en doorlooptijden moeten daarop aangepast worden.
Eerst economie dan duurzaamheid, of omgekeerd?
Volgens mij begint duurzaamheid niet bij ‘nul op de meter’. De achterliggende behoefte is namelijk niet zozeer ‘geen energieverbruik’ maar ‘het voorkomen van CO2-uitstoot’. We moeten het accent veel meer leggen op het creëren van deze waarde, in plaats van alleen te focussen op ‘nul energieverbruik’.
Kijk maar naar het Passief Huis met veelal weinig glasoppervlak. Door de klant voorop te stellen, is dit ingehaald door het Actief Huis waar ‘veel glas’ weer mag. Dit is maatschappelijk te verantwoorden, doordat ruimschoots gebruik gemaakt wordt van nieuwe technieken, zoals zonne-energie.
Sociale innovatie
De tijd gaat zo snel, ook wij moeten beseffen dat de concurrent van de NBVT-leden in 2030 mogelijk nu nog niet bestaat. Mede door invloed van de Private Kwaliteitsborging (wkb en omgevingswet), legt de aannemer de verantwoordelijkheden steeds meer terug in de keten. We moeten ons dus realiseren dat het niet alleen gaat om technische, maar juist steeds meer om sociale innovaties.
Om vanuit de achterliggende behoefte van maatschappelijk verantwoord ondernemen te kunnen sturen en ons in de circulaire economie nog meer te onderscheiden, moet er een goede balans komen tussen Duurzame Inzetbaarheid van werknemers en het verdienmodel.
Meer weten?