Hernieuwbare grondstoffen spelen een belangrijke rol in de realisatie van een circulaire economie. Dit benoemt de overheid onder andere in het ‘Nationaal Programma Circulaire economie’. Hout is een hernieuwbare grondstof. Dit houdt in dat de houtvoorraad zich in een relatief korte periode kan herstellen. Door het goed beheren van bossen blijft hout beschikbaar en blijven bossen vitaal en biodivers. Maar wat is goed beheer en is er wel genoeg hout om mee te bouwen?
Duurzaam bosbeheer
Duurzaam geproduceerd hout is afkomstig uit duurzaam beheerde bossen. Dat zijn bossen waar binnen het bosbeheer aandacht wordt besteed aan verschillende principes van duurzaam bosbeheer. Er bestaan verschillende certificeringssystemen voor de beoordeling van duurzaam bosbeheer met verschillende criteria en aanpak. Deze verschillen zijn er omdat er grote verschillen bestaan tussen het type bos op verschillende werelddelen, met eigen specifieke omstandigheden. Wat al deze systemen gemeen hebben is de aandacht voor drie belangrijke principes voor bosbeheer: ecologisch verantwoord, sociaal-cultureel verantwoord en economisch haalbaar. De belangrijkste certificeringssystemen voor Nederland zijn: FSC, PEFC, STIP en Keurhout.
Ecologisch verantwoord
Het behouden of verbeteren van het ecologische evenwicht van flora en fauna, bodembescherming, waterhuishouding, biodiversiteit, de wijze van houtwinning. Oftewel; de instandhouding van het bos, ook voor toekomstige generaties.
Sociaal-cultureel verantwoord
Wereldwijd zijn miljoenen mensen (in)direct afhankelijk van het bos en daarom wordt er ook rekening gehouden met bijvoorbeeld gemeenschappen die in of om het bos leven. Zo wordt er bijvoorbeeld geen hout geoogst op religieuze plekken of delen waar voedsel vandaan wordt gehaald.
Economisch haalbaar
Pas als je het hout verkoopt heb je geld om de andere thema’s te financieren. Dit is van belang, want de werkgelegenheid en de inkomsten maken de waarde van het bos groter. Hiermee wordt de kans op ontbossing voor andere gebruiksdoelen (zoals het verbouwen van soja, palmolie, landbouw of veehouderij) verkleind.
Duurzaam bosbeheer als middel tegen ontbossing
Vaak wordt de oogst van hout in verband gebracht met ontbossing. Dit is onterecht, want de belangrijkste drijfveren van ontbossing hebben niet met bosbeheer te maken maar met de omvorming van bos naar commerciële landbouw, infrastructuur, mijnbouw en stedelijke groei. Met name de vraag naar soja en palmolie producten, voor de vleesindustrie en andere voedingsproducten voor Europese landen, speelt hier een belangrijke rol.
Daarentegen speelt bosbeheer een rol in de strijd tegen ontbossing en zijn systemen als FSC en PEFC ontstaan om ontbossing een halt toe te roepen. Met de toegevoegde waarde van het hout uit gecertificeerde bossen wordt namelijk beheer gefinancierd en ontstaat er werkgelegenheid, hierdoor blijven bossen intact. Recent onderzoek toont aan dat er in bossen positieve verandering is op zowel milieutechnisch als economisch gebied nadat is gestart met duurzaam bosbeheer.
NBVT en duurzaam bosbeheer
Alle leden die zijn aangesloten bij de NBVT zijn in bezit van een KOMO certificaat en een COC-certificaat. Hiermee wordt onafhankelijk vastgesteld dat zij kwalitatief goede producten maken (via KOMO) en kunnen aantonen dat zij gecertificeerd hout gebruiken (via COC).
Gezonde bossen zijn de basis van een duurzame houtsector. De NBVT vindt het gebruik van hout uit duurzaam beheerde bossen zeer belangrijk. De vereniging heeft het doel om in 2025 alleen nog maar gecertificeerd hout toe te passen, 100% hout uit gezonde bossen dus. Dit wordt jaarlijks via een onafhankelijke partij gemonitord.